زندگی شهریار؛ عشق و دیگر هیچ
زندگی شهریار؛ عشق و دیگر هیچ
شهریار، تخلص محمدحسین بهجت تبریزی است. مهمترین اثر شهریار منظومه حیدربابایه سلام، از معروفترین آثار ادبیات ترکی آذربایجانی محسوب میشود که به بیش از 80 زبان زنده دنیا ترجمه شده است. شهریار در یازدهم دی 1285 هجری شمسی (1906 میلادی) در روستای خشگناب در بخش قرهچمن در اطراف تبریز متولد شد. پدرش حاج میر آقا خشگنابی در تبریز وکیل بود. شهریار، پدرش را استاد و مربی خود میدانست.
شهریار و عشق
محمدحسین بهجت تبریزی، نخستین شعرش را در چهار سالگی به زبان ترکی آذربایجانی سرود. سرودن این شعر در کودکی، نشان از نبوغ و قریحه شگفتانگیز اوست. شهریار پس از دوران کودکی به تبریز رفت و شیفته این شهر جذاب، تاریخساز و ادیبپرور شد. دوران تحصیلات اولیه خود را در مدارس متحده، فیوضات و متوسطه تبریز گذراند و با خواندن و نوشتن زبانهای ترکی، فارسی و عربی آشنا شد. پس از آن به تهران رفت و در دارالفنون تهران تا کلاس آخر مدرسه طب تحصیل کرد و در چند مریضخانه مدارج انترنی را گذراند، اما در سال آخر تحصیل به علت عشقی عمیق و ناراحتی خیال و پیشآمدهای دیگر از ادامه تحصیل محروم شد. با وجود تلاشهای دوستانش به منظور تعقیب و تکمیل سال پایانی تحصیل، شهریار رغبتی نشان نداد و ناچار شد، وارد خدمت دولتی شود. چند سالی در اداره ثبت اسناد نیشابور و مشهد خدمت کرد و در 1315 هجری شمسی (1936 میلادی) به استخدام بانک کشاورزی تهران درآمد.
حیدربابایه سلام، اوج هنر شهریار
شهریار ابتدا در اشعارش «بهجت» تخلص میکرد، سپس دو بار برای انتخاب تخلص با دیوان حافظ فال گرفت و آن را به شهریار تبدیل کرد. اشعار نخستین وی بیشتر به زبان فارسی سروده شده است. شهریار خود میگوید وقتی که اشعارم را برای مادرم میخواندم، وی به طعنه میگفت: «پسرم شعرهای خودت را به زبان مادریت هم بنویس تا مادرت نیز اشعارت را متوجه شود»! این قبیل سفارشها از طرف مادر و نیز اطرافیان همزبانش، باعث شد تا شهریار، اثر بدیع و عظیم «حیدربابایه سلام» را به زبان مادریاش بیافریند. شهریار بیش از 28 هزار بیت شعر به زبان فارسی و در حدود سه هزار بیت به زبان ترکی آذری سروده است.
کمال تبریزی، کارگردان ایرانی در سال 1385 هجری شمسی (2006 میلادی) یک مجموعه تلویزیونی از زندگی شهریار ساخته است.
رویدادهای سیاسی زندگی شهریار
ایام کودکی شهریار با جنبش آزادی خواهان مشروطه به رهبری ستارخان و باقرخان همراه بود. شهریار حدود یک دهه از انقلاب اسلامی ایران را درک کرد و اشعاری در حمایت از انقلاب و رهبری آن امام خمینی(ره) سرود. او با سرودن اشعاری احساسات خود را با زبان شعر نمایان ساخت. او در سرودن قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی چیرهدست، اما بیشتر در غزل شهره بود. از جمله غزلهای معروف او میتوان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. او نسبت به امام اول شیعیان حضرت علی بن ابیطالب (ع) ارادتی ویژه داشت.
درگذشت شهریار
شهریار در روزهای آخر عمر به دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری شد و سرانجام در 27 شهریور 1367 شمسی (1988 میلادی) چشم از جهان فروبست و در مقبرهالشعرا در تبریز به خاک سپرده شد.
روز 18 سپتامبر مصادف با 27 شهریورماه، سالروز درگذشت استاد شهریار در تقویم ملی ایران، به عنوان روز ملی شعر و ادب پارسی نامگذاری شده است.
زندگی شهریار؛ عشق و دیگر هیچ | |
شهریار | |
1285 هجری شمسی | |
کلیات اشعار، حیدر بابا یه سلام (منظومه شعری به زبان ترکی) | |
Yard period | contemporary |
Literary |